Του Κώστα Βαξεβάνη

Η Τουρκία, πιστή σε μια αντίληψη εξωτερικής πολιτικής Υψηλής Πύλης, δημιουργεί για μια ακόμη φορά επεισόδια στο Αιγαίο, προσανατολισμένη κυρίως στην περιοχή των Οινουσών και την νησίδα Πασάς.

Η ερμηνεία που έχει στα Μέσα αυτή η εχθρότητα, που μάλιστα μετά από καιρό εκφράζεται σε περιόδους θρησκευτικών εορτών, πατάει στα συνήθη μοτίβα ανάλυσης. Έτσι λοιπόν οι αμφισβητήσεις της Τουρκίας, σύμφωνα με τις αναλύσεις, εκφράζονται με τον τρόπο αυτό γιατί:

1. Είναι τακτική της να εκφράζει έναν επιθετικό μαξιμαλισμό στο παρόν για να πετύχει το ελάχιστο που θέλει στο μέλλον.

1. Προσπαθεί να πιέσει τις ελληνικές κυβερνήσεις όταν αυτές αντιμετωπίζουν σοβαρά προβλήματα και να τις απομακρύνει από μια ενιαία εθνική στάση εκμεταλλευόμενη τις αντιθέσεις.

1. Επιχειρεί να δημιουργήσει ένα εθνικό θέμα κάθε φορά που στο εσωτερικό της έχει σοβαρά προβλήματα.

Σε αυτές τις ερμηνείες προστίθεται και η μικροπολιτική-εμπειρική που θέλει την Τουρκία να ξεσπαθώνει επειδή κατάλαβε πως η ελληνική κυβέρνηση είναι ανίκανη και επιζήμια εθνικά. Αυτή η τελευταία μάλιστα προτάσσεται από σοβαρά Μέσα Ενημέρωσης ως βασική αιτία των προβλημάτων που δημιουργεί η Τουρκία, λες και υπήρχε πιθανότητα με κάποια κυβέρνηση (ειδικά με αυτές που πέρασαν τις τελευταίες δεκαετίες) , στη γείτονα να αναθεωρούσαν την τακτική τους και να μάζευαν την προκλητικότητά της. Ποιός ξέρει ίσως κάποιοι να πιστεύουν πως τους φόβιζαν οι πατριωτικές προμήθειες του Άκη, του Σμπώκου και του Βενιζέλου.

Αν όμως εκτός από το δέντρο κοιτάξουμε και το δάσος ή εκτός από τη βραχονησίδα Πασάς και την ίδια την Τουρκία, τα συμπεράσματα είναι διαφορετικά. Προφανώς και είναι χαρακτηριστικό της συμπεριφοράς και της εξωτερικής πολιτικής της Τουρκίας η προκλητικότητα, όποτε έχει εσωτερικό πρόβλημα ή θέλει να θέσει όχι στο τραπέζι αλλά στο Αιγαίο διάφορα θέματα.

Αυτή τη φορά όμως έχουμε να κάνουμε με μία εντελώς διαφορετική ποιοτικά κατάσταση. Δηλαδή, το τουρκικό κατεστημένο, δεν θέλει να εκτονώσει στο Αιγαίο τα σοβαρά προβλήματα που έχει αυτές τις μέρες με τις βομβιστικές επιθέσεις των Κούρδων και τις στρατιωτικές ήττες στο προφίλ ασφάλειας της σιδηράς πολιτικής Ερντογάν. Αυτή τη φορά το πρόβλημα είναι η ίδια η υπόσταση που αποκτούν οι Κούρδοι ως κράτος που απειλεί τον τουρκικό σχεδιασμό.

Από το Βόρειο Ιράκ, έως τη Συρία, την Αρμενία και φυσικά την ίδια την Τουρκία, οι Κούρδοι απλώνονται ως ενιαίος πληθυσμός, που πλέον έχουν μετατραπεί σε σύμμαχο και χερσαίες δυνάμεις των ΗΠΑ και των συμμάχων τους. Το μικρό κουρδικό κράτος του Ερμπίλ που δημιουργήθηκε μετά τον τελευταίο πόλεμο στον Κόλπο ως συμμαχική δύναμη των ΗΠΑ, τώρα πλέον φουσκώνει και αγκαλιάζει την Τουρκία. Οι Κούρδοι οι οποίοι χρησιμοποιούνται ως οι πιο προωθημένες δυνάμεις της Δύσης απέναντι στο ISIS το οποίο υποστηρίζει η Τουρκία, είναι πλέον μια σοβαρή απειλή για την Τουρκία. Ποιός θα αρνηθεί τη χρησιμότητα των Κούρδων και την αναγκαιότητα ενός Κουρδικού κράτους την επόμενη μέρα; Κανένας εκτός από την Τουρκία.

Υπό το φόβο αυτής της προοπτικής, η Τουρκία από τη μία πιέζεται εθνικά και πρέπει να επιδείξει ένα σκληρό πρόσωπο, πράγμα που δεν μπορεί να κάνει απέναντι στους Κούρδους και από την άλλη να δημιουργήσει συνθήκες ώστε να διαπραγματευτεί τα απειλητικά αποτελέσματα της πολιτικής της προς τρίτους με υποχωρήσεις στο Κουρδικό. Εν ολίγοις ο Ερντογάν και το στρατιωτικό κατεστημένο της Τουρκίας, δημιουργούν ένα νέο πρόβλημα, ώστε να ζητήσουν από τις ΗΠΑ να υποχωρήσουν στο Κουρδικό προκειμένου να κάνουν και αυτοί τη δική τους υποχώρηση στο πρόβλημα που δημιούργησαν. Με την έννοια αυτή, η Ελλάδα δεν είναι ο στόχος, αλλά το μέσο.

Ο σχεδιασμός δεν σχετίζεται με το ποιά είναι η ελληνική κυβέρνηση αλλά πώς διαμορφώνεται η νέα ποιοτική και απειλητική κατάσταση για την Τουρκία. Παραμένει όμως επικίνδυνος, αφού δεν παύει να κοιτάει προς την Ελλάδα. Όσο πιο ασταθές σκηνικό δημιουργείται με θερμά επεισόδια ή με διόγκωση του προσφυγικού, τόσο πιο εκβιαστικά και επιτακτικά θα διαπραγματευτεί η Τουρκία.

Το σκηνικό μοιάζει παλιό, οι προκλήσεις συνηθισμένες, αλλά η κατάσταση είναι νέα. Μπορεί να μοιάζει με συνηθισμένη γεωστρατηγική ανταλλαγή γραμματοσήμων της λογικής «δώστε μου να σας δώσω» αλλά δεν είναι απαραίτητο πως αυτή τη φορά δεν θα στραφεί ενάντια και στο καθεστώς Ερντογάν. Μέχρι όμως να συμβεί αυτό, το θέμα είναι τι κάνει η Ελλάδα.

Άρθρο στο koutipandoras.gr