Τα στοιχεία της οικονομίας είναι σχετικά καλά. Το βεβαιώνουν με κάθε ευκαιρία οι δανειστές, οι οποίοι επιβραβεύουν τις προσπάθειες της ελληνικής κυβέρνησης. Ωστόσο, υπάρχει ένας στόχος που είναι πολύ δύσκολο να πιαστεί ακόμη κι αν η οικονομία συνεχίσει να κινείται με θετικό ρυθμό. Πρόκειται για τα πρωτογενή πλεονάσματα. Λίγες χώρες έχουν πετύχει τόσο μεγάλα πλεονάσματα σε βάθος χρόνου. Σε συνθήκες όμως πολύ διαφορετικές.

Από πολλές πλευρές ακούγεται ότι πρέπει να τεθεί ξανά το ζήτημα. Για την ώρα, οι δανειστές επιμένουν στα συμφωνηθέντα, ίσως γιατί, όπως έχει υποστηρίξει ο Β. Σόιμπλε, το έλλειμμα εμπιστοσύνης δεν έχει εξαφανιστεί. Λένε ότι φοβούνται πως θα επικρατήσει εφησυχασμός και θα μειωθεί η δυναμική στο πεδίο των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων. Η γνωστή καραμέλα που πιπιλάνε στις Βρυξέλλες και στο Βερολίνο, παρά το γεγονός ότι δεν μπορούν να υπερηφανεύονται για την ευστοχία των προβλέψεών τους και για την αποτελεσματικότητα των πολιτικών επιλογών τους. Κάθε άλλο μάλιστα.

Φαίνεται, πάντως, πως στο οικονομικό επιτελείο σκέφτονται να επαναφέρουν τη συζήτηση, τούτη τη φορά έχοντας στη διάθεσή τους και τις επιδόσεις στους άλλους τομείς της οικονομίας. Για την ώρα δεν το κάνουν φωναχτά. Την πρόθεση της κυβέρνησης να επαναδιαπραγματευτεί με τους εταίρους τα πρωτογενή πλεονάσματα κατέθεσε πρώτη φορά με προσεκτικό τρόπο ο ίδιος ο πρωθυπουργός.

Στη συνέντευξη που παραχώρησε στην «Εφ.Συν.» (19-10-2017) είπε: «Και ως προς τα πλεονάσματα, αφού ρωτάτε, νομίζω πως όταν έρθει η ώρα μπορούμε από άλλη θέση να αντιμετωπίσουμε το πρόβλημα. Και να είστε σίγουρος ότι θα το αντιμετωπίσουμε χωρίς ανέξοδη ρητορεία». Στο ζήτημα επανήλθαν ο υπουργός Εσωτερικών Πάνος Σκουρλέτης και ο τέως υπουργός Παιδείας Νίκος Φίλης:

▪ «Η κυβέρνηση να ξαναβρεί τον βηματισμό της και σταθερά να απομακρυνθεί από τις μνημονιακές πολιτικές. Τα περιθώρια για μια τέτοια πορεία εξαρτώνται από τη δυναμική της ανάπτυξης. Οσο πιο μεγάλη είναι τόσο πιο ισχυρή θα είναι η θέση μας. Κορυφαίο ζήτημα σε μια τέτοια πορεία είναι ο επανασχεδιασμός των δεσμεύσεών μας στο πεδίο των πρωτογενών πλεονασμάτων» (Π. Σκουρλέτης, «Αυγή», 19-11-2017).

▪ «Πλεονάσματα 3,5% για πέντε χρόνια το πιθανότερο είναι ότι δεν θα επιτρέψουν μια δυναμική και βιώσιμη οικονομική μεγέθυνση. Θηριώδη πλεονάσματα και δίκαιη ανάπτυξη συνιστούν αντίφαση. […] Είναι η ώρα να αναλάβει η κυβέρνηση πρωτοβουλία για μια εθνική συμφωνία επαναδιαπραγμάτευσης του χρέους και των πλεονασμάτων. Είναι ζήτημα εθνικής και κοινωνικής ευθύνης και εκεί θα κριθεί η ειλικρίνεια όλων» (Νίκος Φίλης, «Εφ.Συν.», 18-11-2017).

Οι περιστάσεις σήμερα ευνοούν την υπόθεση. Η κυβέρνηση έχει υλοποιήσει το μεγαλύτερο μέρος της συμφωνίας. Η αξιολόγηση πηγαίνει καλά. Τα μηνύματα από τις αγορές είναι ενθαρρυντικά. Τα κόμματα της αντιπολίτευσης (Ν.Δ., ΔΗΣΥ) ζητούν μείωση των πλεονασμάτων.

Στο ίδιο μήκος κύματος βρίσκεται και ο διοικητής της Τραπέζης της Ελλάδος Γ. Στουρνάρας (άρα μπορούμε να εικάσουμε και η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα) καθώς και το ΔΝΤ. Συνεπώς, ο πρωθυπουργός οφείλει να πάρει σχετική πρωτοβουλία. Μικροκομματικές σκοπιμότητες δεν έχουν θέση.

Ανάγωγα

Δυσκολεύονται, διαβάζω, στη Γερμανία να σχηματίσουν κυβέρνηση τρικολόρε και άρχισε να παίζει το σενάριο νέων εκλογών. Γιατί δεν κάνει μια γενναιόδωρη πρόταση η Μέρκελ στο SPD για να δημιουργηθεί πάλι ο μεγάλος συνασπισμός;

Πώς είπατε; Δεν τον θέλουν τα μέλη και οι ψηφοφόροι του κόμματος; Ε και; Ούτε στο παρελθόν ήθελαν τη συμπόρευση με τη Χριστιανοδημοκρατία, αλλά η ηγεσία έκανε του κεφαλιού της. Αλλωστε, για τέτοια πράγματα είναι πια χρήσιμη (και ηλίθια) η ευρωπαϊκή σοσιαλδημοκρατία. Εξαιρείται η πορτογαλική.

Άρθρο στην ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΤΩΝ ΣΥΝΤΑΚΤΩΝ