Του Παναγιώτη Φλωρίδη

Ο Γ. Πολυχρονίδης και ο Χρ. Ανθρακίδης είναι οι μακροβιότεροι αυτοδιοικητικοί άρχοντες της μεταπολιτευτικής ιστορίας του νομού. Τέσσερις τετραετίες δήμαρχος Αξιούπολης ο πρώτος, τρεις τετραετίες Κοινοτάρχης και άλλες τρεις δήμαρχος Χέρσου ο δεύτερος.

Ο Πολυχρονίδης, στις δύο πρώτες τετραετίες του, εφάρμοσε μια καινοτομία: δεν όριζε αντιδημάρχους. Απλά, όταν έλειπε στην Αθήνα ή αλλού για δουλειές του δήμου, όριζε κάποιον δημοτικό σύμβουλο για να υπογράφει “αντ’ αυτού”. Η εξοικονόμηση χρημάτων από το δημοτικό Ταμείο ήταν η εύκολη ανάγνωση. Το σταυρόλεξο της αναγκαίας παραταξιακής ισορροπίας ήταν η δεύτερη ανάγνωση. Η δύσκολη… Ο Ανθρακίδης, ως δήμαρχος του μικροσκοπικού Καποδιστριακού δήμου, είχε να αντιμετωπίσει την δεύτερη, δύσκολη, “ανάγνωση”. Πέρα από το αξίωμα, οι εξωφρενικά υψηλές αποδοχές των αντιδημάρχων, ήταν ένα ισχυρό κίνητρο για τους φιλόδοξους αιρετούς. Και επέλεξε σε πολλές περιπτώσεις την ετήσια(!) αντιδημαρχία. Μέχρι να ενημερωθεί ο ένας αντιδήμαρχος για το αντικείμενο… ερχόταν ο άλλος. Αλά “η πίτα παρέμενε ολόκληρη και ο σκύλος χορτάτος”. Και στις επόμενες εκλογές η παράταξη κατήρχετο αρραγής.

Ούτε βέβαια ο Πολυχρονίδης, ούτε ο Ανθρακίδης έφταιγαν για τα τρύκ. Δεν ήταν αυτοί που ανακάλυψαν την Αμερική των ισορροπιών. Οι μεταρρυθμίσεις στην Αυτοδιοίκηση, όπως όλες οι “μεταρρυθμίσεις” μέχρι σήμερα, είχαν αξία μόνο ως νέοι, πρωτότυποι τίτλοι. Στα λόγια αποκέντρωση, αλλά στην ουσία το Σύστημα φύλαγε τον εαυτό του από άγνωστα μονοπάτια κι ενοχλητικούς τύπους. Ισχυροί δήμοι πληθυσμιακά, με αρμοδιότητες, χωρίς τους ανάλογους πόρους και στο βάθος ο πιο ισχυρός συγκεντρωτισμός, γύρω απ’ την κεντρομόλο λειτουργία του δημάρχου. Αυτός είχε το πεπόνι της διανομής εξουσιών και αμοιβών, αυτός και το μαχαίρι.

Τον “Καποδίστρια” διαδέχθηκε ο “Καλλικράτης”. Νέοι δήμοι, ακόμη ισχυρότεροι πληθυσμιακά, αλλά με ισχυρή μείωση πόρων. Το Σύστημα κλείνεται περισσότερο στον εαυτό του, γίνεται ακόμη πιο συγκεντρωτικό, με τον δήμαρχο ακόμη πιο ισχυρό και αδιαμφισβήτητο. Χώρια που η γενική οικονομική στενότητα, κάνει τις έμμισθες -έστω και μειωμένα-θέσεις, ακόμη πιο περιζήτητες. Κυνικό, αλλά αληθινό.

Και οι δήμαρχοι, ειδικά τώρα που ανατέλλει το δεύτερο μισό της θητείας τους, βρίσκονται πραγματικά σε απόγνωση. Καλούνται να λύσουν ένα σταυρόλεξο για δυνατούς λύτες. Με όλες τις λέξεις να είναι άγνωστες. Καλούνται να ισορροπήσουν μια κατάσταση, όπου οι νυν θέλουν να παραμείνουν στις θέσεις τους και οι αναμένοντας να είναι ανυποχώρητοι. Μια “μάχη” που διαλύει εσωπαραταξιακές σχέσεις, καταργεί την παραταξιακή συναδελφικότητα, ακυρώνει όρκους και οράματα. Ισως είναι η πρώτη φορά που κάποιοι δήμαρχοι, ίσως και πολλοί, θα χάσουν ακόμη και τη “δεδηλωμένη”.

Ο νομός μας με τους δύο δήμους, ασφαλώς δεν αποτελεί εξαίρεση. Εδώ και καιρό σε Κιλκίς και Παιονία, έχει ξεκινήσει η φημολογία και η ονοματολογία. Ακούγονται “πράματα και θάματα”. Οσο απίθανοι κι αν είναι όμως οι συνδυασμοί ονομάτων, πιθανό είναι θα προκύψουν κάτι “συνθέσεις” εντελώς… εμπριμέ! Και ούτε η πίτα να μείνει ολόκληρη, ούτε ο σκύλος να χορτάσει.

Ασφαλώς, για το ιλαροτραγικό αυτό φαινόμενο δεν φταίει ούτε ο Σισμανίδης, ούτε ο Γκουντενούδης. Οπως δεν έφταιγα πριν τριάντα χρόνια ο Πολυχρονίδης και ο Ανθρακίδης. Οπως και τότε, έτσι και τώρα, οι μεταρρυθμίσεις είναι στρεβλωμένες, χωρίς σχέδιο, χωρίς κονδύλια. Αλλά με αρμοδιότητες που δίνουν μεν κύρος στο θεσμό, αλλά στην ουσία, ως ακοστολόγητες, τον υποβαθμίζουν μέχρις εξευτελισμού.

Και έτσι, για άλλη μια φορά εμείς, οι ενεργοί και ανενεργοί πολίτες, βρήκαμε θέμα για συζήτηση, μήνες πριν και μετά τους ανασχηματισμούς. Θα ασχολούμεθα εμβριθώς με το ποιοί έγιναν αντιδήμαρχοι στο Κιλκίς και στην Παιονία. Ποιούς σχεδιασμούς, ποιές ισορροπίες, ποιές σκοπιμότητες εξυπηρετούν οι επιλογές. Την ίδια ώρα, γύρω μας συμβαίνουν πραγματικά “πράματα και θάματα”, μέσα από κοσμογονικές αλλαγές.

Βρέθηκε πάλι τρόπος για αποχαύνωση. Μέσω της Αποκέντρωσης αυτήν τη φορά…

Άρθρο στην ΠΡΩΤΗ ΣΕΛΙΔΑ