Του Περικλή Κοροβέση.

Τα αποτελέσματα των ευρωεκλογών, θεωρητικά τουλάχιστον, θα έπρεπε να είχαν προκαλέσει αναταραχή στη δημοκρατική Ευρώπη. Η Ακρα Δεξιά, σε όλες τις μορφές της, πέτυχε σημαντικές νίκες. Στην Αγγλία το Κόμμα για την Ανεξαρτησία του Ηνωμένου Βασιλείου έρχεται πρώτο και εκθρονίζει Συντηρητικούς και Εργατικούς, που εδώ και έναν αιώνα μοιράζονταν την πρωτιά. Στη Γαλλία, το Εθνικό Μέτωπο θριάμβευσε και δεν αποκλείεται να δούμε τη Μαρίν Λεπέν πρόεδρο της Δημοκρατίας. Αλλά και εκεί που κυβερνούν Συντηρητικοί ή Σοσιαλδημοκράτες, είτε μόνοι τους είτε με κυβερνήσεις συνεργασίας, έχουν συμπεριλάβει στην ατζέντα τους πολλές ακροδεξιές θέσεις. Οπως π.χ. η κυβέρνηση Σαμαρά-Βενιζέλου που στην ουσία έχει καταργήσει το Κοινοβούλιο και κυβερνά με πράξεις νομοθετικού περιεχομένου.

Η Ακρα Δεξιά στην Ευρώπη είναι σαν τον χαμαιλέοντα. Λέει αυτά που νομίζει πως θα φέρουν ψήφους, δημιουργεί ένα αμάλγαμα θέσεων και προτάσεων, αδιαφορώντας αν είναι αντιφατικά, φτάνει να αρέσουν. Π.χ. ο Λεπέν έλεγε: «Κοινωνικά είμαι αριστερός και ως Γάλλος δεξιός». Μια άλλη άποψη της Ακρας Δεξιάς είναι πως πια δεν υπάρχει Αριστερά και Δεξιά. Αυτά τα σχήματα έχουν ξεπεραστεί ιστορικά και όλοι μαζί αποτελούν ένα διεφθαρμένο πολιτικό σύστημα που πρέπει να ξεπεραστεί με κάτι καινούργιο. Δηλαδή, τον μεταλλαγμένο φασισμό με κουστούμι.

Ο Καστοριάδης υποστήριζε πως η Αριστερά δεν είναι κόμμα, είναι τρόπος σκέψης. Και σε αυτό είχε απόλυτο δίκιο. Ηταν αριστερά τα κόμματα του υπαρκτού σοσιαλισμού ή ήταν κρατικός καπιταλισμός; Δηλαδή, δεξιά κόμματα. Πώς αλλιώς εξηγείται η κατάρρευσή τους χωρίς καμιά επανάσταση; Απλά ήταν μια ενδοκαπιταλιστική αλλαγή. Από τον κρατικό καπιταλισμό πέρασαν στον νεοφιλελεύθερο καπιταλισμό. Τα κριτήρια για το τι είναι Αριστερά δεν είναι πολιτικά, αλλά κοινωνικά. Αριστερός δήλωνε και ο Λεπέν στα κοινωνικά. Πολλά ακροδεξιά κόμματα έχουν πάρει πολλές αριστερές θέσεις, όπως και αριστερά κόμματα έχουν προσχωρήσει σε φιλελεύθερες πολιτικές.

Πώς θα μπορούσαμε να ξεχωρίσουμε την Αριστερά και τη Δεξιά χωρίς ταμπέλα; Είναι απλό. Αριστερά είναι το καλό για το σύνολο της κοινωνίας. Δεξιά είναι το απεριόριστο κέρδος σε βάρος της κοινωνίας. Και αυτό σημαίνει πως αν ένα κόμμα της Αριστεράς δεν είναι βαθιά ριζωμένο στην κοινωνία, δημιουργώντας εναλλακτικούς αυτόνομους θεσμούς για την αυτοδιάθεση της κοινωνίας, και ήδη από τώρα να χτίζει τη μελλοντική κοινωνία, τότε σημαίνει πως είναι ένα κόμμα του υπάρχοντος πολιτικού συστήματος. Δηλαδή, το σύστημα έχει τη δυνατότητα να ανανεώνεται και μέσα από τους αντιπάλους του, εφόσον σέβονται τους κανόνες του παιχνιδιού. Με άλλα λόγια, να παίζουν μπάλα με τους ιερούς κανόνες της FIFA.

Ενα άλλο γνώρισμα της Αριστεράς είναι το ήθος και η προσφορά χωρίς αντάλλαγμα. Και εδώ μπορούμε να διακρίνουμε την επιβίωση της χριστιανικής θυσίας. Η πίστη και το ήθος δεν είναι ανταλλάξιμα προϊόντα. Είναι οι αξίες ζωής που υπερασπίζονται την ίδια τη ζωή και τη δημιουργία. Γιατί δημιουργία και ζωή είναι συνώνυμες λέξεις. Αλλιώς, είμαστε αναπνέοντα πτώματα και υποψήφιοι ψηφοφόροι της Χρυσής Αυγής. Να είναι τυχαίο άραγε πως σε όλη την Ευρώπη οι φτωχοί ψηφίζουν Ακρα Δεξιά; Οταν είσαι άνεργος και ψάχνεις μια ολόκληρη ζωή για δουλειά, δεν μπορείς να σκεφτείς τίποτα άλλο. Και σίγουρα δεν θα κάτσεις να διαβάσεις ούτε Μαρξ ούτε Μπακούνιν. Τον Πρετεντέρη ή την Τρέμη θα βλέπεις και αυτοί θα σε μάθουν να σκέφτεσαι σαν τη Χρυσή Αυγή.

Για να γίνει κάποιος αριστερός, δεν είναι υποχρεωτικό να διαβάσει τον Μαρξ και τον Λένιν. Δεν λέμε, χρειάζονται και αυτά τα διαβάσματα μεταξύ πολλών άλλων. Το βασικό είναι να μάθει να διαβάζει την πραγματικότητα. Να αποκτήσει συνείδηση τού σε τι κόσμο ζει. Και αυτό είναι το δυσκολότερο από όλα. Την πραγματικότητα που ζούμε τη διαμορφώνει η τηλεόραση. Οχι η εμπειρία της ζωής. Γιατί ζούμε σαν άτομα και όχι ως κοινωνία. Και όμως, η ανθρωπότητα οφείλει την ύπαρξή της στις κοινότητες. Δηλαδή, στην Αριστερά. Οταν διαμορφωνόταν το ανθρώπινο είδος, ήταν μέσα σε κοινότητες. Με άλλα λόγια, η Αριστερά είναι το φυσιολογικό περιβάλλον του ανθρώπου.

Σημ.: Γραπτή απόδοση μιας προφορικής παρέμβασης που έγινε στο PASSPORT του Πειραιά με θέμα «Η Αριστερά δεν είναι κόμμα, είναι τρόπος σκέψης – Κορνήλιος Καστοριάδης». Στο πάνελ ήταν οι βουλευτές Θ. Δρίτσας και Σπ. Λυκούδης. Τη συζήτηση συντόνισε ο δημοσιογράφος Ν. Ανανιάδης.

Άρθρο στην ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΤΩΝ ΣΥΝΤΑΚΤΩΝ